Eμβρυϊκό σμήγμα, το απίθανο!

Γνωστό και με πιο… δημιουργικές ονομασίες, όπως «το πρώτο ρούχο του μωρού», «μωρουδιακό γλάσο» ή «γλάσο γενεθλίων», το εμβρυϊκό σμήγμα (vernix caseosa) είναι η κηρώδης ή τυρώδης λευκή ουσία που βρίσκεται να καλύπτει το δέρμα των μωρών, κατά τη γέννησή τους.

Αν και, για χρόνια, θεωρείτο αποκλειστικότητα του ανθρώπινου είδους, το 2018 η επιστημονική έρευνα ανακάλυψε για πρώτη φορά πραγματικό εμβρυϊκό σμήγμα σε νεογέννητα του θαλάσσιου λέοντα της Καλιφόρνια, ενισχύοντας την υπόθεση πως, στην εξέλιξη του σύγχρονου ανθρώπου, υπήρξε μια περίοδος εξοικείωσης με την υδρόβια ζωή.

Το εμβρυϊκό σμήγμα ξεκινά να σχηματίζεται γύρω στις 27 εβδομάδες της κύησης, από ειδικά κύτταρα που παίζουν προστατευτικό ρόλο στη διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης, και για λίγες ώρες μετά τη γέννα. Η βιολογική του αξία εντοπίζεται στις αντιμικροβιακές, αντιοξειδωτικές, μονωτικές και λιπαντικές του ιδιότητες, που λειτουργούν τόσο εντός, όσο και εκτός μήτρας. Πιο συγκεκριμένα:

Εντός μήτρας, το εμβρυϊκό σμήγμα:

◦ Προλαμβάνει την απώλεια ηλεκτρολυτών και υγρών

◦ Δρα ως μικροβιακός φραγμός απέναντι σε ανεπιθύμητα παθογόνα

◦ Παρέχει ένα προστατευτικό στρώμα, για να διευκολύνει την ανάπτυξη του δέρματος.

Κατά τον τοκετό:

προσφέρει ένα προστατευτικό κάλυμμα από το γεννητικό κανάλι, επιτρέποντας στο μωρό να μαζέψει καλά βακτήρια και, δυνητικά, να αποφύγει την υπερανάπτυξη κακών βακτηρίων, ιών και μυκήτων.

Εκτός μήτρας:

◦ Μειώνει το pH του δέρματος και βοηθά στον σχηματισμό του προστατευτικού όξινου μανδύα

◦ Προστατεύει από παθογόνους οργανισμούς

◦ Ελέγχει την απώλεια θερμότητας

◦ Ενυδατώνει και κρατά το δέρμα απαλό

◦ Περιέχει την χαρακτηριστική οσμή του νεογέννητου, για να βοηθήσει τον δεσμό μαμάς και μωρού, κατά τη διάρκεια της «χρυσής ώρας».

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά την αποφυγή του καθαρισμού του σμήγματος αμέσως μετά τη γέννηση, και οι σύγχρονες πρακτικές νεογνικής φροντίδας ενθαρρύνουν την επάλειψή του με μαλάξεις στο δέρμα του νεογέννητου. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να αξιοποιηθούν τα απίθανα οφέλη του, ως φυσική «ασπίδα» για το σύστημα του μωρού, μόλις έρθει στον κόσμο.

Eυτυχία Τοπούζη, CD(DONA), LCCE, SpBCPE, DipHB(KGH), CAHPE, CIMI
Attachment-Focused & Trauma-Informed Perinatal Care

Η Ευτυχία είναι η δημιουργός και ιδρύτρια του BLOSSOM. Είναι επίσης βοηθός μητρότητας CD(DONA), εκπαιδεύτρια περιγεννητικής αγωγής Lamaze (LCCE), εκπαιδεύτρια γονέων Spinning Babies (SpBCPE) και Attached at the Heart (CAHPE), εκπαιδεύτρια βρεφικού μασάζ (CIMI), Focusing Guide, επίσημη συνεργάτης της Attachment Parenting Hellas, σύντροφος και μαμά τριών παιδιών.

Φωτό: Maren Sjøtveit

Πηγές:

• UNRAVELING THE MYSTERY OF VERNIX CASEOSA

• The biology of vernix caseosa – PubMed

• Rub It In: Making the Case for the Benefits of Vernix Caseosa – Lamaze International

• World Health Organization: Effective Perinatal Care (EPC) – Neonatology

• Newborn Babies May Smell Good To Moms Due To Amniotic Fluid, Vernix Caseosa – Medical Daily

• Sea Lions Develop Human-like Vernix Caseosa Delivering Branched Fats and Squalene to the GI Tract – PMC (nih.gov)

Η συντάκτρια του συγκεκριμένου κειμένου ΔΕΝ είναι επαγγελματίας υγείας. Οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό έχουν εκπαιδευτικό και ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση ΔΕΝ πρέπει να θεωρηθούν ιατρικές συμβουλές ή να χρησιμοποιηθούν αντί ιατρικής αξιολόγησης από τον κατάλληλο επαγγελματία υγείας.