Το μητρικό γάλα αποτελεί την πηγή θρέψης που καλύπτει απόλυτα τις ανάγκες των μωρών. Σήμερα, η αποκλειστική σίτιση με μητρικό γάλα συνιστάται για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής, και αυτό είναι το ισχυρότερο μέτρο πρόληψης για την παιδική θνητότητα, σε ηλικίες κάτω των 5 ετών. Τα ουσιαστικά και μακροχρόνια οφέλη του θηλασμού για την υγεία μωρών και μητέρων (από την καλύτερη ανάπτυξη του βρεφικού εντέρου έως και τις μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης γυναικολογικών καρκίνων στη θηλάζουσα μαμά) αναδεικνύουν την ανάγκη για μεγαλύτερη κατανόηση των χαρακτηριστικών του μητρικού γάλακτος σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο, και πώς αυτά συνδέονται με τον τρόπο ζωής και την υγεία του ζευγαριού μητέρας-βρέφους.
Έτσι, για πρώτη φορά, ερευνητές από το Τεχνολογικό Ίδρυμα της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) διενέργησαν μια ευρείας κλίμακας και υψηλής ανάλυσης μελέτη των κυττάρων του μητρικού γάλακτος, με τρόπο που καμία άλλη μελέτη δεν είχε κάνει στο παρελθόν.
15 δότριες-μητέρες προσέφεραν συνολικά 50 δείγματα γάλακτος που συνελέγησαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της γαλουχίας, από την 3η μέρα έως και σχεδόν 2 χρόνια μετά τον τοκετό. Παράλληλα, έδωσαν και πληροφορίες για τυχόν αλλαγές στη ζωή και την υγεία τους, στο διάστημα της γαλουχίας. Οι επιστήμονες απομόνωσαν περισσότερα από 48.000 κύτταρα, και τα ανέλυσαν σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα δεδομένα.
Η ανάλυση αποκάλυψε εντυπωσιακά στοιχεία τόσο για τους ιστούς του μαστού, που δύσκολα μελετώνται κατά την περίοδο του θηλασμού, όσο και πληροφορίες για το ίδιο το μητρικό γάλα. Μεταξύ άλλων, βρέθηκαν:
✧ 10 κυτταρικοί τύποι – ινοβλάστες, 2 τύπους επιθηλιακών κυττάρων και 7 τύπους ανοσοκυττάρων
✧ Συγκεκριμένο είδος ανοσοκυττάρων που δρα προστατευτικά για τον μαστικό αδένα κατά τη γαλακτοπαραγωγή, και προφυλάσσει τη μητέρα από την εμφάνιση μολύνσεων κατά τον θηλασμό
✧ Αφθονία γαλακτοκυττάρων, κάποια από τα οποία σχετίζονται άμεσα με τη γαλακτοπαραγωγή, και κάποια άλλα έχουν δομικό ρόλο στον μαστικό αδένα. Με την πάροδο του χρόνου, η αναλογία της δράσης των κυττάρων αυτών μεταβάλλεται, και ίσως σχετίζεται με τις διατροφικές ανάγκες του μωρού, καθώς μεγαλώνει.
✧ Ξεκάθαρες αλλαγές στη σύνθεση του γάλακτος, που συνδέονται με γεγονότα όπως η εμφάνιση ασθένειας στο μωρό, η έναρξη της φροντίδας σε βρεφονηπιακό σταθμό, η εισαγωγή υποκατάστατου γάλακτος (φόρμουλας) στη διατροφή του μωρού, ή η χρήση ορμονικής αντισύλληψης από τη μητέρα.
Η υπεύθυνη της έρευνας, Sarah K. Nyquist σημειώνει: «Αυτές οι αλλαγές στη γαλουχία δεν έχουν απαραίτητα θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία κανενός, όμως συμβαίνουν στ’ αλήθεια, και μπορούν να μας οδηγήσουν στο να δούμε το πώς τα μαστικά επιθηλιακά κύτταρα παράγουν το γάλα, και τους τύπους των συστατικών που μπορεί να παράγουν».
Η μελέτη του ΜΙΤ ανοίγει τον δρόμο για ακόμη μεγαλύτερες έρευνες και επιμέρους θέματα, όπως:
▹ η επίδραση του περιβάλλοντος στη σύνθεση του γάλακτος
▹ τρόποι ενίσχυσης της γαλακτοπαραγωγής σε μητέρες που τη χρειάζονται
▹ η αποτελεσματικότερη προστασία της υγείας του στήθους και η πρόληψη καταστάσεων όπως η μαστίτιδα.
Βέβαια, έχουμε καιρό μέχρι το μητρικό γάλα να μας αποκαλύψει όλα του τα μυστικά. Ακόμα κι έτσι, όμως, εξακολουθεί να παραμένει μια μοναδική, δυναμική, «ζωντανή» τροφή, που εξελίσσεται για να ανταποκρίνεται σε ό,τι χρειάζεται το κάθε παιδί ξεχωριστά, σε κάθε στιγμή των πρώτων μηνών/ετών της ζωής του!
Attachment-Focused & Trauma-Informed Perinatal Care
Πηγές:
• Cellular and transcriptional diversity over the course of human lactation
• Breast milk contains millions of cells. What are these cells and what do they reveal?
• MIT news: Study reveals the dynamics of human milk production
Φωτό: cαт ғαηcσтε
